Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego
A+ A- kontrast

19 lutego obchodzimy urodziny Mikołaja Kopernika i Dzień Nauki Polskiej

Dzień Nauki Polskiej to święto państwowe obchodzone w Polsce 19 lutego od 2020 roku. Dzień ten ma upamiętniać wybitne osiągnięcia urodzonego właśnie 19 lutego 1473 roku Mikołaja Kopernika i wielu innych wybitnych polskich naukowców. Zdaniem ustawodawcy nauka odgrywała istotną rolę w kształtowaniu kolejnych pokoleń Polaków poczuwających się do odpowiedzialności za los wspólnoty, a odkrycia polskich badaczy nieraz wywierały duży wpływ na bieg dziejów całej ludzkości. Wśród najwybitniejszych polskich naukowców, oprócz Mikołaja Kopernika, ustawodawca wymienił również Jana Heweliusza, Ignacego Łukasiewicza, Karola Olszewskiego, Zygmunta Wróblewskiego, Marię Skłodowską-Curie, Henryka Arctowskiego, Ludwika Hirszfelda, Jana Czochralskiego i Stefana Banacha.

"Teoria heliocentryczna, lampa naftowa czy odkrycie radu i polonu to tylko kilka przykładów licznych osiągnięć Polek i Polaków będących najlepszą wizytówką naszego kraju" - czytamy w uzasadnieniu ustawy z 9 stycznia 2020 roku.

Dzień Nauki Polskiej ma inspirować do naśladowania polskich naukowców i wzmacniać zainteresowania nauką. 

Mikołaj Kopernik – astronom, matematyk, lekarz, prawnik, ekonomista, urzędnik, dyplomata i niższy duchowny katolicki, przeszedł do historii jako twórca przełomowej dla nowożytnej nauki teorii heliocentrycznej. Przyszły astronom urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu w rodzinie kupieckiej. Po śmierci ojca opiekę nad Mikołajem przejął brat matki, przyszły biskup warmiński Łukasz Watzenrode. Dzięki opiece wuja otrzymał gruntowne wykształcenie. Studiował nauki matematyczno-przyrodnicze na Akademii Krakowskiej, prawo kanoniczne w Bolonii, medycynę w Padwie, a doktorat z prawa kanonicznego uzyskał na uniwersytecie w Ferrarze. Podczas pobytu we Włoszech doskonalił także znajomość języków klasycznych oraz pogłębiał studia nad tradycją pitagorejską. Po ukończeniu studiów przybył na Warmię, gdzie od 1485 r. biskupem był jego wuj Łukasz Watzenrode. W Lidzbarku Warmińskim, na dworze wuja, którego był sekretarzem i lekarzem, napisał „Komentarzyk o hipotezach ruchów ciał niebieskich” – pierwszy zarys przyszłej teorii heliocentrycznej. Jednak większości swych obserwacji astronomicznych prowadził we Fromborku, gdzie pełnił funkcję kanonika. „De revolutionibus orbium coelestium” (O obrotach sfer niebieskich) ukończył w 1530 r., ale długo zwlekał z jego ogłoszeniem. Twierdzenie, że Ziemia jest jedną z krążących wokół Słońca planet, stawiało Kopernika w opozycji do poglądów ptolemeuszowskich oraz wobec Kościoła. Dzieło ukazało się drukiem dopiero w roku w 1543 r. w Norymberdze. Po śmierci Kopernika, także w 1543 roku, dzieło zostało wydane jeszcze w 1566 r. w Bazylei i w 1616 r. w Amsterdamie, by następnie na dwieście lat trafić na indeks ksiąg zakazanych. Pierwszy przekład na język polski ukazał się w 1854 r. Wśród innych osiągnięć Kopernika wymienić należy m.in. sformułowanie ilościowej teorii pieniądza, prawa Kopernika-Greshama w ekonomii oraz w geometrii płaskiej twierdzenie nazywane jego imieniem, choć nie był jego pierwszym autorem. Kopernik był również tłumaczem bizantyjskiego pisarza Teofilakta Symokatty na język łaciński i autorem łacińskiego poematu Septem Sidera (Siedem Gwiazd) oraz map, m.in. Warmii.

W tym roku obchodzimy 550. rocznicę urodzin i 480. rocznicę śmierci wielkiego astronoma, dlatego rok 2023 został ustanowiony przez Senat RP Rokiem Mikołaja Kopernika. W uzasadnieniu senatorowie napisali, że w „De revolutionibus orbium coelestium” przedstawił on burzące ówczesny obraz świata założenia heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego, a jego odkrycie spowodowało rewolucję naukową, zwaną przewrotem kopernikańskim.

Centralnym punktem obchodów Roku Mikołaja Kopernika jest zainaugurowany 18 lutego w Toruniu Światowy Kongres Kopernikański.

 

Fot. Szymon Zdziebło/tarantoga.pl dla UMWKP

 

Kancelaria Sejmiku 

20 lutego 2023 r. 

<marzec 2024>
powtśrczptsond
Wczoraj | Dziś | Jutro
26272829123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Ilość wyświetleń: 11094551
Data: 2024-03-28