Przedwakacyjne posiedzenie Komisji Promocji i Ochrony Zdrowia

Diagnoza stanu zdrowia mieszkańców województwa to jeden z przedwakacyjnych tematów omawianych na czerwcowym posiedzeniu Komisji Promocji i Ochrony Zdrowia.

Magdalena Kardasz, kierownik Oddziału Statystyki i Analiz w Wydziale Zdrowia Kujawsko-Pomorskiego Centrum Zdrowia Publicznego Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy przedstawiając powyższe zagadnienie powiedziała, że liczba ludności w naszym województwie ma się drastycznie zmniejszyć i osiągnąć w 2050 r. wartość poniżej 1,8 mln (w 2014 r. – 2,1 mln). Zgodnie z prognozą opracowaną przez GUS liczba ludności województwa kujawsko-pomorskiego będzie się sukcesywnie zmniejszać i w 2050 roku osiągnie nieco ponad 86% stanu obecnego. Najistotniejszym problemem związanym z tą prognozą jest wzrost populacji osób starszych, co jest jedną z głównych przyczyn wzrostu zapotrzebowania na określone świadczenia medyczne.

Liczba zgonów ogółem w województwie kujawsko-pomorskim na przestrzeni ostatnich lat oscyluje w granicach 20 tys. rocznie. Najczęściej występującymi przyczynami zgonów w województwie kujawsko-pomorskim w 2017 r. były choroby układu krążenia oraz nowotwory. Wśród osób do 30 roku życia jednak główną przyczyną zgonów były przyczyny zewnętrzne, do których zalicza się m. in.: wszelkiego rodzaju wypadki, przestępstwa, samobójstwa. Wśród zgonów przedwczesnych (do 60 roku życia) ponad 70% stanowiły zgony mężczyzn. W grupie dzieci i młodzieży występuje specyficzna struktura przyczyn zgonów, związana z dużo większym niż u osób dorosłych udziałem tzw. przyczyn zewnętrznych, które mogą wynikać ze zdarzeń przypadkowych lub działań zamierzonych.

Na koniec 2017 r. pod opieką lekarzy POZ leczyło się 90 tys. dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat, u których stwierdzono schorzenia przewlekłe. Prawie 23% dzieci do 18. roku życia chorowało na co najmniej jedną chorobę przewlekłą. Osób w wieku 19 lat i więcej, u których stwierdzono schorzenia na koniec 2017 r. pod opieką lekarzy POZ leczyło się około 660 tys. Czyli ponad 39% osób dorosłych w wieku 19 lat i więcej chorowało na co najmniej jedną chorobę przewlekłą.

Wskaźnik chorobowości dla województwa na 10 tys. ludności do lat 18 w 2017 r. wyniósł ponad 2 200. Oznacza to, że na każde 10 tys. dzieci tej grupy wiekowej – ponad 2 200 dzieci ma co najmniej jedno schorzenie.

Wskaźnik chorobowości dla województwa na 10 tys. ludności powyżej 19 lat w 2017 r. wyniósł około 4000, co oznacza, że na każde 10 tys. osób dorosłych – prawie 4 000 z nich ma co najmniej jedno schorzenie.

Najliczniejszą grupę pacjentów ze schorzeniami stwierdzonymi w POZ stanowiły osoby w wieku 65 lat i więcej 221 tys. osób, czyli u ponad 64% osób tej grupy wiekowej stwierdzono co najmniej jedno schorzenie.

Główne problemy zdrowotne dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat to: dychawica oskrzelowa (alergie), zniekształcenia kręgosłupa i choroby oczu. W trochę mniejszym stopniu – otyłość. Stanowiły one razem prawie 54% wszystkich schorzeń przewlekłych u dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat, stwierdzonych w poradniach POZ. Wskaźnik chorobowości wynosił przy dychawicy - 441 schorzeń na 10 tys. dzieci i młodzieży oraz 430 przy zniekształceniach kręgosłupa.

Z powodu otyłości leczono 8,8 tys. osób. Otyłość stwierdzono u ponad 2% ogólnej liczby dzieci chorych i zdrowych w wieku 0-18 lat. Największy odsetek dzieci z otyłością zarejestrowano w grupie wiekowej 10-14 lat.

Choroby nowotworowe są drugą, po chorobach układu krążenia, przyczyną zgonów w Polsce i w województwie. W województwie zanotowano w 2016 r. prawie 10 tys. zachorowań i 5,6 tys. zgonów na nowotwory złośliwe. Współczynniki zachorowań i umieralności na nowotwory złośliwe ogółem na przestrzeni ostatnich lat wykazują tendencję wzrostową. Najczęściej rejestrowanym nowotworem złośliwym u kobiet na terenie województwa był, podobnie jak w Polsce, rak sutka (prawie 23%), następnie nowotwór oskrzeli i płuc (13,3%), nowotwór trzonu macicy (7,2%), inny nowotwór skóry (6,7%), jelita grubego (6,2%), jajnika (5,2%). Wśród mężczyzn, najwięcej nowych zachorowań zanotowano na nowotwór gruczołu krokowego (21%), oskrzeli i płuc (ponad 20%), pęcherza moczowego (8,5%),jelita grubego (6,5%), inny nowotwór skóry (5,1%), oraz żołądka (4,5%).

Również zaburzenia psychiczne stanowią istotny problem społeczny. Rozmiary tego problemu zdrowotnego tylko częściowo są odzwierciedlane przez rejestrowane częstości zaburzeń psychicznych leczonych w poszczególnych rodzajach psychiatrycznych zakładów opieki zdrowotnej. Zdaniem pani kierownik system lecznictwa psychiatrycznego nie odpowiada skutecznie na potrzeby. Jest niesprawny, cechuje się brakiem wystarczających zasobów i ich nierównym rozmieszczeniem, a przede wszystkim dominacją jednostronnej oferty dużych szpitali psychiatrycznych przy znacznym niedoborze opieki środowiskowej. Niedostateczne finansowanie nie wystarcza na potrzeby bieżące ani na odtwarzanie zasobów, ani na inwestycje.

Do sytuacji związanej z opieką psychiatryczną odniósł się prof. dr hab. n. med. Aleksander Araszkiewicz, konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii oraz dr n. med. Małgorzata Dąbkowska, konsultant wojewódzki w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży podkreślając, jak bardzo ważne jest zdrowie psychiczne. Decyduje ono nie tylko o tym, kim jesteśmy, ale także jak się realizujemy w życiu.

Według założeń Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego zatrudnionych powinno być 10 psychiatrów na 100 tys. mieszkańców. Dla 2 082 900 mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego (stan z 31.12.2018) opiekę psychiatryczną powinno świadczyć ponad 200 psychiatrów. Biorąc pod uwagę zalecane wskaźniki zatrudnienia w województwie kujawsko-pomorskim brakuje lekarzy psychiatrów. Brakuje dostępu do lecznictwa szpitalnego stacjonarnego m.in. we Włocławku, Inowrocławiu, Nakle, Więcborku. W Bydgoszczy również liczba „łóżek psychiatrycznych” jest niewystarczająca. Chorzy często transportowani są poza granice województwa (Iława, Starogard Gdański, Złotów, Gostynin). Sytuacja ta jest sprzeczna z jakąkolwiek organizacją lecznictwa psychiatrycznego. Pan profesor podkreślił, że nadal brakuje pośrednich form leczenia psychiatrycznego tj.: oddziałów dziennych, oddziałów dziennych rehabilitacji psychiatrycznej, oddziałów hospitalizacji domowej (tylko 3 w całym województwie) Nierozwiązana pozostaje również sprawa psychogeriatrii – tylko 2 oddziały w Toruniu na całe województwo. Pilnego rozwiązania wymaga także sytuacja osób nietrzeźwych – oraz intoksykowanych substancjami psychoaktywnymi – szczególnie na terenie miasta Bydgoszczy. Istnieje konieczność organizacji Izby Wytrzeźwień oraz oddziału detoksykacji.

Nie należy zapominać, że zdrowie psychiczne jest częścią ogólnego zdrowia i oznacza nie tylko stan niewystępowania zaburzeń, czy chorób psychicznych, lecz także posiadanie potencjału psychicznego (umiejętności oraz postaw osobistych i społecznych), które nie tylko umożliwiają zaspokajanie swoich potrzeb, osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji
z życia, ale także zwiększają zdolność do rozwoju i uczenia się, radzenia sobie ze zmianami i pokonywania trudności.

Na zakończenie posiedzenia komisji radni zapoznali się jeszcze ze sprawozdaniem z realizacji programów polityki zdrowotnej w 2018 roku.