Obrady Komisji Polityki Regionalnej, Rozwoju Województwa i Infrastruktury
Informacja o stanie rozwoju przedsiębiorczości w województwie kujawsko-pomorskim oraz prezentacja analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej województwa kujawsko-pomorskiego w obszarach oddziaływania Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2015-2017 to kolejne zagadnienia, którymi Komisja Polityki Regionalnej, Rozwoju Województwa i Infrastruktury zajęła się na swoim lutowym posiedzeniu.
Obszerną informację o stanie rozwoju przedsiębiorczości w województwie kujawsko-pomorskim przedstawili radnym dyrektorzy Departamentu Planowania Strategicznego i Rozwoju Gospodarczego, Adam Stańczyk i Andrzej Potoczek, Rafał Modrzewski oraz kierownik Centrum Obsługi Inwestorów i Eksportu Maciej Kanabaj.
Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego funkcjonuje około 196 tys. podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON. Na tle kraju i pozostałych województw mamy stosunkowo niski wskaźnik przedsiębiorczości (940 podmiotów/10 tys. mieszkańców, Polska 1121/10 tys.). W układzie wewnątrzwojewódzkim zaznacza się wyraźna koncentracja podmiotów w części centralnej oraz w gminach miejskich. W gminach podmiejskich Bydgoszczy i Torunia poziom przedsiębiorczości jest porównywalny (a w przypadku gminy Osielsko i Białe Błota wyższy) do tego w największych miastach. W skali województwa 22 gminy notują wskaźniki korzystniejsze od średniej wartości wojewódzkiej, z czego zaledwie siedem gmin cechuje się lepszą przedsiębiorczością niż przeciętnie w Polsce. Natomiast jeśli chodzi o udział województwa kujawsko-pomorskiego w krajowej produkcji sprzedanej przemysłu wynosi on 4,2% (8. lokata). Widoczne jest także bardzo duże zróżnicowanie wartości pomiędzy województwami o największym znaczeniu w skali kraju (mazowieckie – 19,1%, śląskie – 16,7%, wielkopolskie – 12,3%) i najmniejszym (podlaskie, opolskie, świętokrzyskie – 2%). W ostatnich latach pozycja i znaczenie województwa kujawsko-pomorskiego pod względem tego wskaźnika są stosunkowo stabilne.
Przyczyny obecnej sytuacji są złożone, ale na pewno wśród głównych należy wskazać: słabiej rozwiniętą postawę przedsiębiorczości wśród mieszkańców (mniejsza aktywność), rozproszenie sieci osadniczej na obszarach wiejskich, niezadawalający poziom rozwoju przedsiębiorczości w miastach stołecznych. Struktury branżowe i wielkościowe podmiotów nie stanowią generalnie problemu z wyjątkiem niedorozwoju działalności usługowych o charakterze doradczym i badawczo-rozwojowym w obydwu ośrodkach stołecznych. Są to działalności ważne dla kształtowania konkurencyjności całego województwa. Pozytywnym aspektem obecnej sytuacji jest jednak dostrzeganie rezerw rozwojowych w innych regionach o podobnym profilu społeczno-gospodarczym, gdzie osiągnięto wyższe wskaźniki, co sugeruje, że także w Kujawsko-Pomorskiem istnieje potencjał do ich zwiększenia, nawet o kilkadziesiąt tysięcy podmiotów
Kolejne zagadnienie dotyczące analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej województwa kujawsko-pomorskiego w obszarach oddziaływania Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2015-2017 przedstawili radnym naczelnik Wydziału i Analiz i Ewaluacji Jolanta Rudnicka oraz zastępca dyrektora Funduszy Europejskich Michał Heller.
Celem opracowania jest zbadanie i przedstawienie zróżnicowania stanu rozwoju społeczno-ekonomicznego regionu, w celu efektywniejszego prowadzenia interwencji za pomocą RPO WK-P 2014-2020, w tym finansowanych z EFS. Wyniki analizy mają stanowić wsparcie dla Komitetu Monitorującego RPO WK-P 2014-2020 w podejmowaniu decyzji, zwłaszcza przy ustalaniu kryteriów wyboru projektów dla uruchamianych konkursów. Analiza sporządzana jest cyklicznie na potrzeby Komisji Europejskiej (co dwa lata, począwszy od 2016 r.). a opracowanie składa się z czterech działów tematycznych: demografia, rynek pracy, edukacja i wykształcenie oraz integracja społeczna. Radni dowiedzieli się także, że w ramach każdego z działów przedstawiono: zagadnienia obligatoryjne wskazane przez KE, zagadnienia dodatkowe, wnioski wynikające z analizy sytuacji społeczno-ekonomicznej, rekomendacje wynikające z wniosków, proponowane sposoby wdrożenia rekomendacji w ramach interwencji EFS, zidentyfikowane wyzwania i obszary problemowe.
Jeśli chodzi o demografię maleje liczba urodzeń przy jednoczesnym wzroście liczby osób starszych. Prognozowany jest dalszy spadek liczby ludności ogółem w województwie oraz we wszystkich gminach województwa wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyjnym. W roku 2030 ma ich być o 26,4% więcej w porównaniu do roku 2016. Z wniosków dotyczących rynku pracy zebrani goście dowiedzieli się, że brak atrakcyjnych miejsc pracy oraz niski poziom wynagrodzeń w regionie w zestawieniu z licznymi dostępnymi świadczeniami socjalnymi (społecznymi) wpływa na niską aktywność zawodową większości ze wskazanych grup mających trudności na rynku pracy oraz utrudnia ich aktywizację. Niski, na tle średniej krajowej, poziom wynagrodzeń może skutkować emigracją wykwalifikowanej kadry do innych województw lub krajów, co może wpłynąć na osłabienie potencjału kadrowego i spowolnić rozwój gospodarczy oraz obniżyć zdolności innowacyjne regionu. Rekomenduje się m.in., aby wsparcie udzielane w ramach EFS koncentrowało się na zapewnieniu odpowiedniej opieki osobom zależnym (w szczególności dzieciom), co mogłoby pozytywnie wpłynąć na poziom zatrudnienia kobiet. Ważna jest zmiana postaw przedsiębiorców wobec zatrudniania osób z niepełnosprawnościami oraz wspieranie w szczególny sposób grup zagrożonych długotrwałym pozostawaniem poza rynkiem pracy. W dziale edukacja i wykształcenie obserwuje się m.in. niewystarczające zainteresowanie kształceniem zawodowym wśród absolwentów szkół podstawowych, brak wypracowania narzędzi dotarcia do młodych osób oraz niski udział osób dorosłych w kształceniu formalnym i pozaformalnym. Rekomenduje się, aby wsparcie udzielane w ramach EFS koncentrowało się m.in. na działaniach mających na celu zwiększenie dostępu do wszystkich form opieki nad dziećmi do lat 3, a także objęciu kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka wsparciem; podejmowaniu działań związanych z rozwojem u uczniów umiejętności uniwersalnych i kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy; finansowaniu działań wspierających kształcenie zawodowe w szkołach branżowych I i II stopnia oraz na podejmowaniu działań związanych z nabywaniem/podnoszeniem umiejętności, kompetencji i kwalifikacji osób dorosłych. Jeśli chodzi o dział związany z integracją społeczną rekomenduje się, aby wsparcie udzielane w ramach EFS koncentrowało się na intensyfikacji działań integrujących, animujących oraz włączających w społeczność lokalną osoby w największym stopniu zagrożone długotrwałym korzystaniem ze świadczeń pomocy społecznej; tworzeniu społecznych i infrastrukturalnych możliwości do realizacji działań międzypokoleniowych, angażujących całe społeczności lokalne w szczególności na terenach wiejskich, gdzie dana infrastruktura może być wykorzystywana przez różne grupy docelowe oraz na utworzeniu Centrum Teleopieki na poziomie województwa jako najbardziej racjonalnego i ekonomicznego systemu wsparcia w tej formie dla niesamodzielnych mieszkańców naszego regionu.
Podczas posiedzenia radni przyjęli także plan pracy komisji na 2019 rok oraz pozytywnie zaopiniowali projekt uchwały Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego w sprawie określenia szczegółowych wymogów dotyczących raportu o stanie województwa kujawsko-pomorskiego (druk nr 20/19).
Kancelaria Sejmiku
22 lutego 2019 r.
